Sigorta başlangıç yılına göre değişen emeklilik sistemi, 1994, 2008 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayanlar için yeni erken emeklilik fırsatları sunuyor. 3.600, 4.500 ve 5400 günlük prim baz alınarak oluşturulan modellerle, belirli koşulları yerine getiren sigortalılar daha erken emeklilik hakkı kazanabilecek. Yaş, gün sayısı ve sigortalılık süresi gibi unsurlar dikkate alınarak hazırlanan bu düzenleme, milyonlarca çalışan için çeşitli emeklilik seçeneklerini gündeme getiriyor.
Giriş tarihine göre emeklilik şartları yeniden şekilleniyor
SGK düzenlemelerinde yapılan son değişikliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak şartları yeniden düzenleniyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayan sigortalılar için 3600, 4500 ve 5400 prim günü temelinde erken emeklilik imkânı sağlanıyor. Yaş ve sigortalılık süresi birlikte değerlendirilerek hazırlanan bu sistemler, erken yaşta emekli olmayı hedefleyen vatandaşlara seçenekli sistemler getiriyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de SGK sistemi, ilk işe başlama yılına göre şekilleniyor. 1994, 2008 ve 2018 gibi önemli tarihlerde sigortalı olanlar için çeşitli prim günleriyle kısmi emeklilik fırsatları oluşturuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu alternatif hesaplamalar, primi eksik olan ya da çalışma süresi sınırlı kalan sigortalılara yeni fırsatlar tanıyor.
1994 öncesi için 3600 gün formülü
9 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan kişiler, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.600 gün prim şartlarını tamamladığında kısmi emeklilik hakkı kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 50, erkeklerde ise elli beş olarak belirleniyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu model avantajlı bir seçenek sunuyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 günle emeklilik yolu
1999 sonrası sigorta girişi yapılan çalışanlar için kısmi emeklilik koşulları biraz daha zor. Bu grup, 4.500 gün prim ve 25 yıl sigortalılık süresi ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Kadınlar 58 yaşında, erkekler 60 yaşında emekli olabiliyor. Bu sistem, düzenli prim ödeyen ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta güçlük yaşayan çalışanlara önemli bir avantaj sağlıyor.
2018 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar için 5400 günlük model
2008 sonrası sigortalı olanlar için en yüksek kısmi emeklilik şartları geçerli. Bu grupta yer alan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi gerekli. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkek sigortalılar 60 yaşında emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Engelli vatandaşlara özel erken emeklilik hakları
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az %40 sağlık raporu sahip olan çalışanlar, vergi indirimi hakkı ile yaşa takılmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim günü ve sigortalılık süresi, rapor yüzdesine göre değişiyor:
– %40–49 arası için on sekiz yıl ve 4100 gün,
– %50 ila %59 arası için 16 yıl ve 3700 gün,
– %60 ve üzeri için on beş yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
İş gücünün büyük kısmını kaybeden çalışanlar, sağlık kurulu raporu ile 1800 prim günü üzerinden malulen emekli olabiliyor. Bu uygulama, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra çalışma durumunda emekli aylığı iptal ediliyor.
Engelli çocuğu olan annelere destek
Engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılar için özel bir erken emeklilik desteği uygulanıyor. Bu annelerin prim günlerine yıllık %25 oranında ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaşından eksiliyor. Böylece kadınlar daha erken emekli olma hakkı elde ediyor.
Uzun vadeli emeklilik planı
-
Emeklilik yaşınızı, ilk SGK girişinize göre belirleyin.
-
Eksik günlerinizi, borçlanma seçenekleriyle doldurun.
-
Engelliyseniz, vergi indirimi gibi özel hakları inceleyin.
-
Çocuğunuz engelliyse, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik sürenizi öne çekebilirsiniz.